Siyaset

Kosova'nın Savunma Bakan Vekili Ejup Maqedonci, Amerika Birleşik Devletleri’ne gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında, ABD Savunma Bakanlığı'nda önemli temaslarda bulundu. Ziyaretin en dikkat çeken bölümü, NATO ve Avrupa’dan sorumlu ABD Savunma Bakan Yardımcısı David Baker ve beraberindeki heyetle gerçekleştirilen görüşme oldu. Maqedonci, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda bu görüşmeyi, “Kosova ile ABD arasındaki savunma ve güvenlik ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı” olarak nitelendirdi. “Bölgesel ve küresel güvenlik açısından zorlu bir dönemden geçerken, dostlarımızla önümüzdeki süreçte ülkelerimiz arasında savunma alanındaki ikili iş birliği önceliklerini görüştük,” ifadelerini kullanan Maqedonci, görüşmelerin stratejik nitelikte olduğunu belirtti. Kosova Güvenlik Gücü-KGG Komutanı Korgeneral Bashkim Jashari’nin de yer aldığı Kosova heyeti, KGG’nin Kapsamlı Geçiş Planı'nın üçüncü ve son aşamasının tamamlanması konusundaki kararlılıklarını da yeniden dile getirdi. Görüşmenin ana gündem maddelerinden biri ise Kosova’da savunma sanayisinin geliştirilmesi oldu. Maqedonci, bu konuda ABD ile ortak projeler ve programlar temelinde iş birliği yapılması için ilkesel anlaşmaya varıldığını söyledi.

ABD’nin Sırbistan eski Büyükelçisi Christopher Hill, Hür Avrupa Radyosu’na verdiği röportajda, Balkan ülkelerinin aralarındaki sorunları dış müdahale beklemeden çözmeleri gerektiğini vurguladı. “Balkanlar, kuşkusuz Avrupa’daki tamamlanmamış bir iştir. Ancak Balkanlardaki insanlar, dünyanın başka bölgelerinde de önemli gelişmelerin yaşandığını anlamalı,” diyen Hill, bu açıklamayı Prag’da düzenlenen GLOBSEC 2025 Forumu sırasında yaptı. Ona göre, dünya yalnızca Balkanlarla ilgilenemez. Kosova-Sırbistan diyaloguna da değinen Hill, Kosova’nın Sırp çoğunluğa sahip belediyeler birliğinin kurulması sürecini ileriye taşıması gerektiğini ifade etti. Aynı şekilde, Sırbistan’ın da üzerine düşen sorumluluklar olduğunu belirtti. Trump yönetiminin bölgeye yönelik olası politikasına ilişkin değerlendirmede bulunan Hill, ABD’nin Balkan ülkelerini kendi sorunlarını çözmeye teşvik edecek bir yaklaşım benimseyeceğini düşündüğünü söyledi. Uluslararası beklentilerin değiştiğine dikkat çeken Hill, “Bir Balkan ülkesi başka bir ülkeyi şikayet etmek için bize geldiği dönem sona erdi. Artık kimsenin buna ayıracak vakti yok. İnsanlar, bölge içinde iş birliği modelleri görmek istiyor,” dedi.

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Japonya Parlamento Başkanı Fukushiro Nukaga ile bir araya geldi. Görüşmede, Kosova ile Japonya arasındaki ortaklığın daha da derinleştirilmesi yönündeki kararlılık bir kez daha vurgulandı. Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre, Başkan Osmani görüşmede Kosova ile Japonya arasındaki ilişkilerin daha da güçlendirilmesi yönündeki sarsılmaz taahhüdünü dile getirdi. Toplantının odak noktasını, iki ülke vatandaşlarının yararına ve ortak değerlere dayalı olarak ikili iş birliğinin derinleştirilmesi oluşturdu. Cumhurbaşkanı Osmani, Japonya’nın Kosova’nın devlet inşasına yönelik sürekli desteğini takdirle karşıladığını belirterek, bu iş birliğinin daha da genişletilmesi ve daha yüksek seviyelere çıkarılması hedefini ifade etti.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç, Çek Cumhuriyetinin başkenti Prag’da düzenlenen GLOBSEC Forumu’nda yaptığı açıklamada, bir ülkenin Avrupa Birliği’ne üyeliğinin “siyasi bir karar” olduğunu ve liyakate dayalı bir süreç olmadığını savundu. “Avrupa’da insanlar sürekli liyakate dayalı bir yaklaşımdan söz ediyorlar, ama gerçekte bu hiçbir zaman böyle işlemedi,” diyen Vuçiç, Sırbistan’ın AB üyelik sürecindeki en büyük engelin, Kosova’nın bağımsızlığını tanımaya yönelik isteksizlik olduğunu vurguladı. “Konu Kosova’dır. Bildiğiniz gibi biz, Birleşmiş Milletler Şartı’na ve 1244 sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararına bağlıyız. Bu karar, Kosova’nın Sırbistan’ın bir parçası olduğunu belirtmektedir. AB üyesi 27 ülkeden 22’si Kosova’nın bağımsızlığını tanımış durumda, ancak beşi tanımıyor – işte sorun bu. Belgrad, Kosova’nın bağımsızlığını tanımaya hazır değildir,” ifadelerini kullandı. Vuçiç, forum çerçevesinde Avrupa Birliği’nin Kosova-Sırbistan diyalogu özel temsilcisi Peter Sorensen ile de bir araya geldi. Görüşmenin, AB arabuluculuğundaki müzakerelerin devamı, bölgesel zorluklar ve Batı Balkanlar’daki barış ile istikrarın korunması konularında “içerikli ve yapıcı” geçtiğini belirtti.

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Tokyo’ya gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba ile bir araya geldi. Görüşmede Osmani, Japonya’nın sıcak misafirperverliği ve iki ülke arasındaki ilişkilerin derinleştirilmesine yönelik kararlılığı için teşekkür etti. Sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada Osmani, Başbakan Ishiba ile ekonomik iş birliği başta olmak üzere ortak ilgi alanlarındaki somut iş birliği imkanlarını ele aldıklarını belirtti. "Kosova, barışın, demokrasinin ve iş birliğinin korunmasında kararlı bir ses ve güvenilir bir ortak olmaya devam ediyor — bu değerler, bizi Japonya ile birleştiriyor," ifadelerine yer verdi. Osmani ayrıca, Japonya’nın Kosova’nın devlet inşası, uluslararası entegrasyonu ve sürdürülebilir kalkınmasına verdiği sürekli destek için Kosova halkının minnettarlığını vurguladı.

PDK Genel Başkanı Memli Krasniqi, Kosova’daki mevcut siyasi krizle ilgili detaylı bir açıklama yapmaktan kaçındı. Konuya dair kısa bir değerlendirmede bulunan Krasniqi, “Bu meselenin neden hala tartışıldığını bile bilmiyorum,” dedi. Krasniqi’ye göre çözüm oldukça basit: LDK 19 milletvekiliyle destek verirse, geri kalan oyları kendisinin temin edebileceğini ve 61 sandalyelik çoğunluğu oluşturabileceklerini ifade etti. “Bu konuda zaten açıklama yaptım, aynı şeyi tekrar edemem. Matematik çok basit: LDK sadece 19 oy versin, geri kalanını ben hallederim ve 61 milletvekili oluruz,” dedi Krasniqi. Krasniqi ayrıca, bu çoğunluğun Sırp Listesi dışında kalan muhalefet partileriyle sağlanabileceğini belirtti.

Vetëvendosje Hareketi milletvekili Albulena Haxhiu, Kosova Demokratik Birliği (LDK) Ulusal Birlik Hükümeti kurulması yönündeki teklifine sert tepki gösterdi. Haxhiu, LDK’nın bu önerisini “absürd” olarak nitelendirdi ve  Kosova Demokratik Partisi'nin (PDK) hükümete dahil edilmeden bir koalisyon kurulamaması fikrine karşı çıktı. “Ne istediklerini anlamıyorum. Tüm partilerin birlikte hükümette yer almasını mı istiyorlar? O zaman Meclis’te muhalefet kalmayacak. Oysa demokrasi bunu gerektirir,” dedi Haxhiu. LDK’nın, hükümet kurma sürecinde PDK ile mutlak bir ortaklık arayışında olmasını eleştiren Haxhiu, “LDK’nın illa PDK ile ortaklık kurma ısrarını anlamakta zorlanıyorum,” ifadelerini kullandı.

Kosova Başbakan Vekili Albin Kurti, LDK Genel Başkanı Lumir Abdixhiku’nun "Ulusal Birlik Hükümeti"ne ilişkin 15 maddelik planı hakkında kısa bir açıklama yaptı. “Vekilimiz Artan Abrashi konuştu; o, Vetëvendosje Meclis Grubu adına konuşuyor,” diyen Kurti, konuyla ilgili ayrıntılı bir değerlendirmede bulunmaktan kaçındı. Daha önce Artan Abrashi, Abdixhiku’nun planını “ciddi olmayan bir girişim” olarak nitelendirmişti. Açıklamasında muhalefeti eleştiren Abrashi, 15 maddelik plana doğrudan karşı çıkarak Vetëvendosje'nin bu tür önerileri ciddiye almadığını vurguladı.

Sırbistan Başbakanı Djuro Macut, Kosova kurumlarının Vidovdan kutlamaları sırasında Sırp bayrağı ve devlet sembollerinin kullanımını yasaklayan kararını sert bir şekilde eleştirdi. Macut, bu adımı “Kosova’da yaşamaya devam eden Sırp halkına yönelik sistematik korkutma ve kurumsal baskı politikasının devamı” olarak nitelendirdi. Kosova basını dün yayımladığı özel haberle, Priştine Temel Mahkemesi’nin aldığı kararı duyurmuştu. Karara göre, Kosova’da Vidovdan kutlamaları sırasında yabancı devlet sembollerinin kullanılması yasaklandı. Başbakan Macut, bu yasağın “Avrupa’nın göbeğinde bir topluluğun haklarının sistematik biçimde yok sayıldığını gösteren kaygı verici bir gerçekliğe işaret ettiğini” ifade etti. Macut ayrıca, Avrupa Birliği’nin Kosova Başbakan Vekili Albin Kurti’nin bu yöndeki adımlarını kınamasına rağmen, gerçekte Kurti’nin tüm bu eylemlerine Batılı ülkelerin tam destek verdiğini ileri sürdü.

Meclis'in kurucu oturumunun 31. devamı da başarısızlıkla sonuçlandı. Bundan öncekileri gibi bugünkü oturum da öyle başladı. Vetëvendosje Hareketi (LVV) gizli oylama için geçici bir komisyon kurma girişiminde bulundu.  Kurucu oturuma başkanlık eden Avni Dehari, PDK, LDK, AAK, Nisma ve Sırp Listesi'nden komisyon için adaylarını önermelerini istedi, ancak bu partiler bu terklifi kabul etmedi ve oylamaya katılmadı.  Salonda 80 milletvekili vardı, bunlardan 47'si evet oy kullandı, hiçbir ret ve çekimser oy da yoktu. Bu nedenle Dehari oturuma ara verdi  ve oturumun 15 Haziran Pazar günü saat 11:00'de devam edeceğini duyurdu.