Hükümet: Sorun Özgürlük Değil, Medya Standartlarının Düşüşü

Kosova geçici hükümeti, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün Kosova’daki basın özgürlüğüne dair yayımladığı yıllık raporu reddetti. Hükümet, ülkede basın özgürlüğü eksikliği olmadığını, ancak medya standartlarında bir düşüş yaşandığını savundu.

Kosova, RSF’nin basın özgürlüğü endeksinde son 15 yılın en büyük gerilemesini yaşayarak, 180 ülke arasında 99. sıraya düştü.

Geçici hükümet sözcüsü Përparim Kryeziu yaptığı açıklamada, “Sınır Tanımayan Gazeteciler raporu Kosova’daki gerçek durumu yansıtmıyor.” dedi. 

Kryeziu, medya standartlarındaki düşüşün hem vatandaşların hem de resmi kurumların tepkisini çektiğini, ancak bu tepkilerin uluslararası raporlarda tehdit veya saldırı olarak sunulduğunu ileri sürdü.

Bu, Kosova’nın üst üste ikinci yıl düşüş yaşadığı endeks oldu. 2023’te 56. sırada yer alan ülke, 2024’te 75. sıraya, bu yıl ise 99. sıraya geriledi. 

Kryeziu, “Kosova'nın basın özgürlüğü açısından Sırbistan’dan daha kötü durumda olması kabul edilemez. Kosova bölgedeki en özgür medya ortamlarından birine sahiptir.” ifadelerini kullandı.

RSF raporuna göre Kosova, Batı Balkanlar ve Avrupa Birliği bölgesindeki en kötü sırada yer aldı. Kosova Gazeteciler Derneği (AGK) ise bu düşüşten derin kaygı duyduklarını belirterek, “2015’ten bu yana görülen en düşük sıralamadır ve son iki yılda hükümetin izlediği düşmanca politikaların yansımasıdır.” açıklamasını yaptı.

Raporda, Kosova, Slovakya, Bosna Hersek ve Sırbistan’daki medyanın siyasi kontrol ve bütçe kesintileri nedeniyle varoluşsal bir krizle karşı karşıya olduğu ifade edildi.

Geçtiğimiz yaz, yoğun eleştirilere rağmen Kosova Meclisi, çevrimiçi medyaların lisanslanması, denetlenmesi ve 40 bin Euro’ya kadar ceza öngören maddeleri içeren Bağımsız Medya Komisyonu (KPM) yasasını kabul etmişti. Ancak bu hafta Kosova Anayasa Mahkemesi, bazı maddelerin anayasaya aykırı olduğuna hükmederek yasayı iptal etti. RSF, bu yasayı KPM’nin bağımsızlığını tehdit eden çelişkili bir düzenleme olarak nitelendirmişti.

Ayrıca, iktidardaki Vetëvendosje Hareketi, bazı medya kuruluşlarını boykot ettiği gerekçesiyle yılın başında eleştirilmişti. Vetëvendosje, bu tavrın “boykot” değil, “belirli üç kanalı dışlama” olduğunu savunmuştu. Söz konusu kanalların Klan Kosova, TV Dukagjini ve T7 olduğu iddia edilmişti.

RSF raporunda ayrıca, kamu yayıncısı RTK’nin bağımsızlığının tehdit edildiği, Sırpça yayın yapan medyaların ise kamu bilgilerine erişimde ayrımcılığa uğradığı belirtildi.

Kosova Gazeteciler Derneği'nin verilerine göre 2024 yılı içinde gazetecilere yönelik 24 saldırı ve tehdit vakası kayda geçti. Bu sayı 2023’te 53’tü. Raporda gazetecilerin sık sık sosyal medyada hakaretlere, yalan haberlere ve “düşmanla iş birliği yapmakla” suçlamalarına maruz kaldığı, bu söylemlerin ise siyasal ve dini gruplar tarafından yaygınlaştırıldığı vurgulandı.