Siyaset

Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, Malezya Başbakanı YAB Dato’ Seri Anwar Ibrahim’in daveti üzerine Malezya Federasyonu’na resmî bir ziyaret gerçekleştirmek üzere Kuala Lumpur’a gitti. Ziyaret kapsamında Cumhurbaşkanı Osmani, Kuala Lumpur’daki Bunga Raya devlet kompleksinde resmî törenle karşılanacak. Ardından, Putrajaya’daki hükümet kompleksi Perdana Putra’da Malezya Başbakanı Anwar Ibrahim ile bir görüşme gerçekleştirecek. Görüşmenin ardından iki lider ortak bir basın toplantısı düzenleyecek. Ziyaret vesilesiyle Başbakan Ibrahim, Cumhurbaşkanı Osmani onuruna başbakanlık konutu Seri Perdana’da resmî bir öğle yemeği verecek. Kosova Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Ziyaret çerçevesinde Cumhurbaşkanı Osmani, Malezya’nın mevcut Başbakanı Anwar Ibrahim’e ve eski Başbakanı Abdullah Ahmad Badawi’ye, Kosova’ya verdikleri destek dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı Liyakat Madalyası takdim edecektir.” denildi. Cumhurbaşkanı Osmani, diplomatik misyon temsilcileri ve diğer davetlilerin huzurunda, Kosova’nın Kuala Lumpur’daki Büyükelçiliği’nin resmî açılışını da gerçekleştirecek. Bu adım, Kosova’nın Güneydoğu Asya bölgesindeki diplomatik varlığını güçlendirmesi açısından önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Ziyaret kapsamında ayrıca, Cumhurbaşkanı Osmani’nin Malezya Ulusal Ticaret ve Yatırım Odası (NCCIM) temsilcileriyle ve üretim, teknoloji, turizm gibi stratejik sektörlerden iş dünyası temsilcileriyle bir araya gelmesi bekleniyor. Görüşmelerde iki ülke arasında ekonomik iş birliği olanakları ve Kosova’ya yatırım fırsatları masaya yatırılacak.

Kosova Demokratik Enstitüsü (KDI), Meclis’in kuruluş oturumunun devamında oylama yönteminde yapılan değişikliğe sert tepki gösterdi. KDI, bu girişimi keyfi bir uygulama olarak nitelendirirken, Meclis İçtüzüğü’ne açıkça aykırı olduğunu vurguladı. Yapılan yazılı açıklamada, oturum sırasında yürütülen oylama sürecinin düzensiz ve prosedür dışı biçimde gerçekleştirildiği belirtildi. KDI, oturumu yöneten başkanın, oylama yöntemiyle ilgili olarak “sürecin ortasında ve yasal zemine dayanmadan” müdahalede bulunmasının, demokratik parlamenter normlara ciddi bir darbe olduğunu ifade etti. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:“Kuralların oyun esnasında değiştirilmesi, özellikle iç siyasi hesaplarla yapılması, Meclis’in kurumsal itibarını zedeler ve demokratik süreçlere duyulan kamu güvenini sarsar.” KDI, başta oturumu yöneten Avni Dehari olmak üzere, tüm milletvekillerine ve özellikle Vetëvendosje Parlamento Grubu’na, Meclis İçtüzüğü’ne sadık kalmaları ve temsil ettikleri kuruma karşı taşıdıkları siyasi sorumluluğun bilincinde hareket etmeleri yönünde çağrıda bulundu. Açıklamanın sonunda ise, parlamento süreçlerinin şeffaf ve kurallara bağlı şekilde yürütülmesinin, demokratik kurumların bütünlüğünün korunması açısından vazgeçilmez olduğuna dikkat çekildi.

Meclis oturumunun bir kez daha başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından açıklama yapan milletvekili Mimoza Kusari-Lila, muhalefet partilerini süreci kasıtlı olarak tıkamakla suçladı. Kusari-Lila, geçmişte yapılan siyasi bir anlaşmanın hâlâ yürürlükte olduğunu ve bunun, ilerlemeyi tamamen durdurduğunu ifade etti. "İki parti adına açıkça belirtmek isterim ki, bu sürecin sonunda iki güçlü gerçek ortaya çıkıyor: Birincisi, muhalefet partileri mevcut siyasi krizi aşma niyetinde değil. İkincisi, PDK, LDK, AAK ve Sırp Listesi arasında daha önce yapılmış olan siyasi anlaşma hâlen geçerliliğini koruyor. Bugün bizim sunduğumuz aday için oylamaya dahi geçilemedi. Her türlü olumlu sonuç, daha en başından engellenmiş durumda." dedi Kusari-Lila.

Kosova Demokratik Birliği (LDK) Genel Başkanı Lumir Abdixhiku, Meclis'in bir kez daha toplanamamasının ardından sosyal medya üzerinden sert bir açıklama yaptı. Abdixhiku, geçici Başbakan Albin Kurti’nin davetini reddettiğini belirterek, bu tür siyaset anlayışıyla hiçbir temas ya da uzlaşının mümkün olmadığını vurguladı. "Şimdi anlıyor musunuz neden böyleleriyle ne bir görüşme ne de bir anlayış olabilir?" diyen Abdixhiku, sözlerine şöyle devam etti: "Önce sizi davet ederler, sonra kandırırlar! Sizi toplantıya çağırırken, dışarıda hakaret ederler. En sonunda ise tamamen keyfi hareket ederler! Çünkü ne insanlığı, ne sözü, ne de omurgayı tanırlar! Bu siyaset anlayışı artık sona ermeli! LDK buna son verecek! Bu tür bir yaklaşımı reddetmek, milli bir çıkar meselesidir; bu yaklaşım karşısında boyun eğmek ya da teslim olmak değil." Açıklamasında diğer siyasi partilere de çağrıda bulunan Abdixhiku, bu tutumu bir an önce anlamalarını umut ettiğini söyledi. "LDK'nın tutumu nettir; seçimlerden önce, seçim sürecinde ve sonrasında da tutarlıdır. Bu nedenle LDK seçmeni bugün gururla dimdik durmaktadır." ifadelerine yer verdi.

Kosova Demokratik Partisi (PDK), Kosova Demokratik Birliği (LDK) ve Kosova Geleceği için İttifak (AAK), Meclis Başkanlığı seçiminin gizli oylamayla yapılmasına karşı çıktı ve bunun Anayasa'ya aykırı olduğunu açıkladı.

Kosova Meclisi’nde Vetëvendosje (VV) partisi milletvekili Hekuran Murati, bugün de başarısız geçen oturumun ardından açıklamalarda bulundu. Murati, Demokratik Parti (PDK), Kosova Demokratik Birliği (LDK), Kosova Geleceği için İttifak (AAK) ve Sırp Listesi’nin, meclisin oluşum sürecini daha da tıkamak için hareket ettiğini söyledi. “Gördüğünüz gibi artık net bir şekilde ortaya çıktı süreci kimler tıkıyor. PDK, LDK, AAK ve Sırp Listesi sürecin ilerlemesine ve açılmasına karşı olduklarını açıkça beyan ettiler. 2014 yılında Anayasa Mahkemesi’nin aldığı bir karara göre, meclisin oluşum sürecinde oylama açık, gizli veya başka bir şekilde yapılabilir. Anayasa Mahkemesi bu tür yöntemlerin kullanılmasını öngörmüştür,” dedi Murati. Murati, Cumhurbaşkanı'nın tavsiyesine de atıfta bulunarak, milletvekillerinin yetki belgelerinin onaylanması sürecindeki oylamada bir engel yaşandığını belirterek, “Cumhurbaşkanı'nın yanıtı, bu tür tıkanıklıkların aşılması konusunda çözüm bulma sorumluluğunun milletvekillerinde olduğuydu,” diye ekledi. Murati, bugün verilen kararın 2014’te alınan bir karara dayandığını da sözlerine ekledi.

Kosova Demokratik Birliği (LDK) milletvekili Hykmete Bajrami, Meclis Başkanı’nın gizli oyla seçilmesi yönündeki öneriyi sert bir şekilde eleştirdi.  Medyaya yaptığı açıklamada, böyle bir uygulamanın kabul edilemez olduğunu vurgulayan Bajrami, Kosova’nın tarihinde bunun hiçbir zaman yaşanmadığını söyledi. “Kosova tarihinde hiçbir zaman Meclis Başkanı’nın gizli oyla seçilmesi önerilmemiştir,” diyen Bajrami, bu girişimi hem anayasaya hem de siyasi teamüllere aykırı olarak değerlendirdi. Bu açıklama, PDK, LDK ve AAK’nın ortak tutumuyla birlikte, oturumun başarısızlıkla sonuçlanmasına ve seçim sürecinin 3 Mayıs’a ertelenmesine neden olan siyasi çıkmazın önemli bir parçası oldu.

Kosova Meclisi’nde, Meclis Başkanı’nın gizli oyla seçilmesini sağlamak amacıyla bir oylama komisyonunun kurulması gündeme geldi. Ancak bu öneri, başta PDK, LDK ve AAK olmak üzere muhalefet partilerinin açık itirazıyla karşılaştı. Meclis oturumuna başkanlık yapan  Avni Dehari’nin gizli oylama önerisi, yeterli destek alamadığı için reddedildi. Muhalefet partileri, bu yöntemin anayasaya aykırı ve keyfi olduğunu savunarak sert eleştirilerde bulundu.  Oturumda dile getirilen görüşlere göre, bu tür bir uygulamanın Kosova Meclisi tarihinde daha önce hiç yaşanmadığı ve anayasanın açıkça ihlal edildiği ifade edildi. Yapılan oylamada, 55 milletvekili öneriye destek verirken, yalnızca 1 kişi karşı oy kullandı; çekimser oy ise çıkmadı. Yine de komisyonun kurulması için gereken çoğunluk sağlanamadı. Bu gelişmelerin ardından Dehari, oturumun yeniden ertelendiğini duyurarak, “Oturumu sonlandırmak zorundayız. 3 Mayıs Cumartesi günü saat 10:00’da görüşmek üzere,” dedi.

Sosyaldemokrat Nisma Partisi Genel Başkanı Fatmir Limaj, Kosova’daki siyasi çıkmazın bir an önce çözülmesi gerektiğini belirtti. Limaj, Meclis Başkanı'nın seçilmesinin ve yeni hükümetin kurulmasının ancak bir koalisyon anlaşmasıyla mümkün olabileceğini vurguladı. “Geçmişte olduğu gibi bugün de parlamentoda çoğunluğu tanımlayan, belirleyen ve kuran bir siyasi koalisyon anlaşması olmadan bu süreç yürütülemez. Bu çoğunluk, hem Meclis Başkanı’nı seçer hem de halkın oylarıyla verilen yetkiye dayanarak ülkeyi yönetecek hükümeti oluşturur.” dedi Limaj. Siyasi anlaşmanın, Meclis oturumundan önce sağlanması gerektiğine dikkat çeken Limaj, bu mutabakatın ardından Meclis Başkanlığı ve hükümetin oluşturulmasının mümkün hale geleceğini ifade etti. “Bu süreç dünyanın her yerinde böyledir. Kosova’da da bugüne kadar hep bu şekilde yürütüldü. Çok yakında böyle bir anlaşmanın sağlanacağına inanıyorum; çünkü bu, ülkemizin menfaatinedir.” şeklinde konuştu. Limaj, geçici Başbakan Albin Kurti tarafından düzenlenen istişare toplantısına davet edilmemesiyle ilgili bir soruya ise, bu konuda Meclis oturumu sonrasında açıklama yapacağını belirtti.

Kosova Meclisi milletvekilleri, bugün bir kez daha kurucu oturum için toplandı. Oturuma 110 milletvekili katıldı. Oturuma başkanlık eden Avni Dehari, Meclis’in kurulması yönünde daha önce yapılan birçok girişimin başarısızlıkla sonuçlandığını belirtti. Bu durum üzerine Dehari, Meclis Başkanı’nın gizli oylama yöntemiyle seçilmesini önerdi.